GUNEMAN


UNGGAH-UNGGUH BASA
Akeh pisan sing pada ngomong menawa basa Cerbon-Dermayu iku basa sing kasar, sebenere omongan iku salah, sebab wong-wong iku ngertine utawa weruhe mung ning lapangan utawa ning dalan-dalan bae, tapi  baka dititeni utawa gelem ndeleng keluarga ning desa-desa, masih akeh sing komunikasine masih nggunakaken “ basa bebasan “ utawa “ basa krama “,aturan ngomong antara bocah enom bari wong tuwa, utawa wong sing dituwakaken masih nggunakaken  basa bebasan utawa krama. Pancen baka ndeleng ning kota utawa daerah parek kota akeh sing wis brubah , akeh keluarga sing komunikasine nggunakaken basa Indonesia, apa maning kanggo keluarga muda mulai arang nggunakaken basa daerah sing akeh-akeh nggunakaken basa Indonesia..           
Sebenere baka disimak lan dititeni ning wewengkon Cerbon-Dermayu,kanggo para sesepuhe masih  kewentar ning unggah-ungguhe , subasitane lan tata kramane sing adiluhung, aja ndeleng ning pergaulan njaba bae.   Para  kesepuhan utawa wong-wong tuwa  sing ana  ning desa-desa,masih nyekel kenceng adate, yaiku  ning lingkungan keluargane masih diwajibaken nggunakaken basa bebasan sing alus lan bener, lan  masih nyekeli unggah-ungguh basa sing bagus lan bener.
Pergaulan lan komunikasi ning basa  Dermayu-Cerbon beda bari basa pergaulan Jawa Tengah utawa Yogyakarta sebab , unggah-ungguh basa ning Dermayu –Cerbon basane  mung dibagi loro, yaiku basa ngoko utawa padinan, lan basa krama utawa basa bebasan.

1.      Basa ngoko utawa pedinan
Basa ngoko utawa pedinan,basa sing akrab lan sifate umum, bli ana rasa ngurmati bari sing                sing diajak ngomong, basa sing dienggo ngomong kedudukane pada ,sederajat, lumrahe sing nggunakaken basa ngoko/pedinan yaiku:
a.       Bocah ngomong bari bocah sing sepantaran.
b.      Wong tuwa ngomong bari anake/bocah.
c.       Guru ngomong karo siswane.
d.       Majikan ngomong karo buruhe/bujange lan sejen-sejene.
           Conto omong-omongan basa pedinan.
1.       Budhi siswa anyar iku arane sapa ?
2.      Nang coba tulung emetaken sarunge bapa ning lemari.
3.      Para siswa sing bli manjing dina iki sapa bae ?
4.      Mang Carma mengko tekaa ning umah ya, kitane pengen dipejet.
5.      Sing teka mau esuk iku apa sedulure sira.
  
2.      Basa krama utawa bebasan
Yaiku basa sing ana rasa ngurmati karo wong sing diajak ngomong, basa krama iku basa           sing dianggep basa sing alus, basa sing pantes kanggo komunikasi karo wong sing luwih tuwa, utawa wong sing dihormati utawa diajeni.
- Sing nggunakaken basa krama utawa bebasan.
a. Bocah ngomong karo wong tuwane.
b. Siswa ngomong karo gurune.
c. Bocah ngomong karo wong sing luwih tuwa.
d. Buruh/bujang ngomong karo majikane.

Conto omong-omongan basa krama/bebasan
1.         Bu ,bade tangled menawi guru ingkang  enggal punika naminipun sinten ?
      (Bu, arep takon baka guru sing anyar iku arane sapa ?)
2.         Mamang, wau kula ningal teng margi wonten lare ingkang bolos sekolah dipun tangkep polisi.
      (Mamang, mau kita weruh ning dalan ana bocah sing bolos sekolah ditangkep polisi).
3.          Bapak punapa sampun uning dereng, menawi sekolah kula dados juara UKS  seJawa Barat.
       (Bapak apa wis weruh durung, menawa sekolahe kita dadi juara UKS seJawa Barat .)
4.         Pak Haji, menawi  lemantun ingkang wonten pengker bade dipun kintun teng pundi ?
       (Pak Haji, baka lemari sing ana ning guri arep dikirim ning endi ?.)


Sumber : Bahasa lan Sastra Cerbon-Dermayu (Sulistijo)

Komentar

Postingan populer dari blog ini

ULANGAN HARIAN BASA CERBON-DERMAYU KD 1

ULANGAN HARIAN BASA CERBON-DERMAYU KD 2 DAN 3

TEMBUNG SANEPA